Marriage Registration in Nepal विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विवाह दर्ता गर्ने प्रक्रिया नेपालमा ऐनबमोजिम हुन्छ र यो प्रक्रिया नेपाली नागरिक तथा विदेशी नागरिक दुवैको लागि अलग अलग हुन्छ। यो लेखमा विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल को सम्पूर्ण जानकारी दिइएको छ जसले तपाईंलाई सहज रूपमा विवाह दर्ता गर्न मद्दत गर्नेछ।

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: कानूनी आधार

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल मुख्यतया निम्न कानूनी ढाँचाहरूद्वारा नियन्त्रित हुन्छ:

  • राष्ट्रिय नागरिक संहिता २०७४ (National Civil Code 2017)
  • विवाह दर्ता ऐन २०२८ (Marriage Registration Act 2028)
  • विवाह दर्ता नियमावली २०२८ (Marriage Registration Rules 2028)
विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: सर्वोच्च अदालतका महत्त्वपूर्ण फैसलाहरू

१. समलिंगी विवाह सम्बन्धी ऐतिहासिक फैसला

जुन २८, २०२३ मा नेपालको सर्वोच्च अदालतले समलिंगी विवाह दर्ता गर्न ऐतिहासिक फैसला गरेको छ। न्यायाधीश तिल प्रसाद श्रेष्ठले सरकारलाई नयाँ कानून बनाउन नबसेको पनि समलिंगी विवाह दर्ता गर्न आदेश दिनुभएको छ। यो फैसलाले नेपाललाई एसियाको दोस्रो देश बनाएको छ जहाँ समलिंगी विवाह दर्ता हुन्छ।

२. अन्तरजातीय विवाह संरक्षण

नेपालको संविधानले जातीय भेदभाव विरुद्ध कडा प्रावधान राखेको छ। विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, अन्तरजातीय विवाह गर्ने जोडीहरूलाई कानूनी संरक्षण प्रदान गरिन्छ। अन्तरजातीय विवाहमा बाधा दिनेहरूलाई रु. ३०,००० सम्मको जरिवाना हुन्छ।

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: योग्यता र आवश्यकताहरू

विवाहको न्यूनतम उमेर

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विवाहको लागि न्यूनतम उमेर पुरुष र महिला दुवैको लागि २० वर्ष हो। यो उमेर पूरा नभएसम्म विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल सम्पन्न हुँदैन।

Travel and Tour Company Registration in Nepal

विवाहका लागि आवश्यक योग्यताहरू

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विवाह गर्नको लागि निम्न योग्यताहरू पूरा हुनुपर्छ:

  • दुवै पक्ष अविवाहित हुनुपर्छ
  • दुवै पक्षको उमेर २० वर्ष पूरा भएको हुनुपर्छ
  • दुवै पक्षले एकअर्कालाई पति-पत्नीको रूपमा स्वीकार गर्नुपर्छ
  • दुवै पक्ष नजिकको नातादारी हुनुहुँदैन

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: विवाह दर्ताका विधिहरू

१. अदालती विवाह दर्ता (Court Marriage Registration)

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अन्तर्गत, अदालती विवाह दर्ता सबैभन्दा सामान्य विधि हो। यो विधिमा विवाह सीधै जिल्ला अदालतमा दर्ता हुन्छ।

२. वडा कार्यालयबाट विवाह दर्ता (Ward Office Registration)

सामाजिक वा धार्मिक रीतिरिवाजअनुसार विवाह गरिसकेपछि, विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार स्थानीय वडा कार्यालयमा दर्ता गर्न सकिन्छ।

३. दूतावासबाट विवाह दर्ता (Embassy Registration)

विदेशमा बस्ने नेपाली नागरिकहरूले नेपालको दूतावास वा कन्सुलर कार्यालयमा विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल पूरा गर्न सक्छन्।

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: नेपाली नागरिकको लागि आवश्यक कागजातहरू

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, नेपाली नागरिकहरूको लागि आवश्यक कागजातहरू निम्नानुसार छन्:

आवश्यक कागजातहरूको सूची

क्र.सं.कागजातको नामटिप्पणी
नागरिकता प्रमाणपत्र (दुवै पक्षको)मूल र प्रतिलिपि
अविवाहित प्रमाणपत्रसम्बन्धित वडा कार्यालयबाट
फोटो (४ कपी)पासपोर्ट साइज
बसोबाई प्रमाणपत्र१५ दिन भन्दा बढीको
विवाह दर्ता निवेदननिर्धारित ढाँचामा

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: विदेशी नागरिकको लागि आवश्यक कागजातहरू

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विदेशी नागरिकहरूले थप कागजातहरू आवश्यक पर्छ:

विदेशी नागरिकको लागि थप आवश्यकताहरू

क्र.सं.कागजातको नामटिप्पणी
पासपोर्टमूल र प्रतिलिपि
नेपालमा बस्ने अनुमतिभिसा प्रमाणपत्र
अविवाहित प्रमाणपत्रदूतावासबाट प्राप्त
विवाह गर्न योग्यताको शपथपत्रदूतावासबाट प्राप्त
देशको विवाह कानूननेपाली भाषामा अनुवादित
नो अब्जेक्सन पत्रदूतावासबाट प्राप्त
१५ दिने बसोबाई प्रमाणपत्रस्थानीय वडाबाट

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: चरण-चरण गाइड

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल

चरण १: आवश्यक कागजातहरूको तयारी

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल सुरु गर्ने पहिलो चरण सबै आवश्यक कागजातहरू तयार पार्नु हो। दुवै पक्षले आफ्ना कागजातहरू संकलन गर्नुपर्छ।

चरण २: विवाह दर्ता निवेदन भर्ने

दोस्रो चरणमा, विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार निर्धारित ढाँचामा विवाह दर्ता निवेदन भर्नुपर्छ। यो निवेदन सम्बन्धित कार्यालयमा बुझाउनुपर्छ।

चरण ३: कागजातहरूको छानबिन

तेस्रो चरणमा, कार्यालयले पेश गरिएका कागजातहरूको छानबिन गर्छ। विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, कागजातहरू सही भएमा मात्र अगाडि बढ्न सकिन्छ।

चरण ४: विवाह दर्ता गर्ने

चौथो चरणमा, विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल पूरा भएर विवाह आधिकारिक रूपमा दर्ता हुन्छ। यो प्रक्रिया सकिएपछि विवाह प्रमाणपत्र प्रदान गरिन्छ।

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: समय र शुल्क

विवाह दर्तामा लाग्ने समय

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विवाह दर्ता गर्न लाग्ने समय निम्नानुसार छ:

  • नेपाली नागरिकहरूको लागि: २ दिनदेखि ७ दिन
  • विदेशी नागरिकहरूको लागि: १८ दिनदेखि ३० दिन

विवाह दर्ताको शुल्क

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विवाह दर्ताको लागि निम्न शुल्क लाग्छ:

  • विवाह प्रमाणपत्र शुल्क: रु. ५/-
  • अन्य कागजातहरूको शुल्क: प्रति प्रतिलिपि रु. १/-
  • विदेशी नागरिकहरूको लागि थप शुल्क: रु. १०,०००/-

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: अन्तरजातीय विवाहका लागि विशेष प्रावधानहरू

अन्तरजातीय विवाह संरक्षण योजना

नेपाल सरकारले अन्तरजातीय विवाह गर्ने जोडीहरूलाई सहयोग गर्न अन्तरजातीय विवाह संरक्षण योजना लागू गरेको छ। यो योजना अन्तर्गत प्रत्येक वर्ष ५०० जना अन्तरजातीय जोडीहरूलाई सहयोग प्रदान गरिन्छ।

कानूनी संरक्षण

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, अन्तरजातीय विवाह गर्नेहरूलाई कानूनी संरक्षण प्रदान गरिन्छ। यदि कसैले अन्तरजातीय विवाहमा बाधा दिएमा रु. ३०,००० सम्मको जरिवाना हुन्छ।

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: सामान्य प्रश्नहरू (FAQ)

विवाह दर्ता गर्न कति दिन लाग्छ?

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, नेपाली नागरिकहरूको लागि २ दिनदेखि ७ दिन र विदेशी नागरिकहरूको लागि १८ दिनदेखि ३० दिन लाग्छ।

विदेशी नागरिकले नेपालमा विवाह गर्न के के चाहिन्छ?

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विदेशी नागरिकले पासपोर्ट, भिसा, अविवाहित प्रमाणपत्र, नो अब्जेक्सन पत्र, र १५ दिने बसोबाई प्रमाणपत्र आवश्यक पर्छ।

अन्तरजातीय विवाहमा कुनै समस्या आएमा कहाँ गुनासो दिने?

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, अन्तरजातीय विवाहमा समस्या आएमा राष्ट्रिय दलित आयोग वा स्थानीय प्रशासन कार्यालयमा गुनासो दिन सकिन्छ।

समलिंगी विवाह नेपालमा दर्ता हुन्छ?

हो, जुन २८, २०२३ को सर्वोच्च अदालतको फैसला पछि विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अन्तर्गत समलिंगी विवाह दर्ता हुन्छ।

अन्तरजातीय विवाहमा कुनै समस्या आएमा कहाँ गुनासो दिने?

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, अन्तरजातीय विवाहमा समस्या आएमा राष्ट्रिय दलित आयोग वा स्थानीय प्रशासन कार्यालयमा गुनासो दिन सकिन्छ।

विवाह दर्ता नगरेमा के हुन्छ?

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल अनुसार, विवाह दर्ता नगरेमा विवाह कानूनी रूपमा मान्यता पाउँदैन र नागरिकता, भिसा, र अन्य कानूनी कामहरूमा समस्या हुन्छ।

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल: निष्कर्ष

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल एक महत्त्वपूर्ण कानूनी प्रक्रिया हो जसले विवाहलाई कानूनी मान्यता दिन्छ। यो प्रक्रिया पूरा गर्नाले विवाहित जोडीहरूलाई धेरै कानूनी सुविधाहरू प्राप्त हुन्छन्।

विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल सम्पन्न गर्नको लागि सबै आवश्यक कागजातहरू तयार राख्नुहोस् र सही समयमा दर्ता गराउनुहोस्। यदि तपाईंलाई विवाह दर्ता प्रक्रिया नेपाल सम्बन्धी कुनै जटिलता भएमा अनुभवी कानून विशेषज्ञसँग सल्लाह लिनुहोस्।